Χρυσόστομος Αργυρόπουλος
Καβαλάρης (Αατλή)
Το 1930 ανέθεσε το κράτος με την Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) σε τοπογράφους της εποχής εκείνης, φυγάδες αξιωματικούς του τσαρικού ρωσικού στρατού που βρήκαν καταφύγιο στην Ελλάδα, να διανείμουν την καλλιεργήσιμη έκταση του λεκανοπεδίου των Μουριών στους πρόσφυγες.
Στο τέλος είδαν οι τοπογράφοι ότι από το χρηματικό κονδύλιο που τους είχε εγκρίνει η ΕΑΠ, είχαν περισσέψει 40.000 δρχ. με την αξία της εποχής.
Τότε ο επικεφαλής του συνεργείου, επειδή είχε ιδιαίτερες σχέσεις με τους πρόσφυγες του Καβαλάρη (Ατλή), μια και αυτοί είχαν έρθει από την Ρωσία, έκανε τις εξής ενέργειες:
Αφού ήρθε σε συνεννόηση με τους κατοίκους του χωριού Ατλή (Καβαλάρης) και με την αρμόδια εκκλησιαστική αρχή (Μητρόπολη Κιλκίς) αποφάσισε να διαθέσει το περίσσευμα αυτό των χρημάτων, για την ανέγερση του Ιερού Ναού του Αγίου Παντελεήμονος.
Στα μέσα περίπου της ανέγερσής του με τον σεισμό του 1931 στο λεκανοπέδιο Μουριών, οι τοίχοι πολλών σπιτιών υπέστησαν ρωγμές, όπως και του Ναού. Για να ξεπεράσουν το πρόβλημα χρησιμοποίησαν οι μηχανικοί σιδηρόβεργες για να αντέξουν στη μανία του Εγκέλαδου.
Από τότε ο Ναός αυτός λόγω του κάλλους του και λόγω της θέσεως που βρίσκεται, λαμπρύνει όλη την περιοχή του λεκανοπεδίου των Μουριών. Από οποιοδήποτε χωριό της περιοχής ο Ναός αυτός φαίνεται πολύ καθαρά, εκεί στα σύνορά μας, στα ριζά του Μπέλλες, παρά τη μεγάλη απόσταση που τον χωρίζει από τα χωριά. Χαρακτηριστικό του είναι ο γεροπλάτανος που βρίσκεται στην αυλή του και τα υπόλοιπα ροζιάρικα πολυχρονίσια πλατάνια.
Ο ερχομός στην Ελλάδα ενάμισυ εκατομμυρίου προσφύγων από την Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, δημιούργησε μεγάλες ανάγκες για νέες, γόνιμες, καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Στο λεκανοπέδιο Μουριών εγκαταστάθηκαν Μικρασιάτες, Θράκες, Πόντιοι, Καυκάσιοι και λίγοι Αρμένηδες, από όσους επέζησαν απ΄ τον μεγάλο αφανισμό.
Εγκατέλειψαν την πατρίδα τους επειδή η ζωή τους βρισκόταν σε κίνδυνο. Καθώς φεύγουν από εκεί για να γλιτώσουν απ’ το μίσος και τις διώξεις, αντιμετωπίζουν μεγάλα δεινά. Τα παιδιά των προσφύγων μοιάζουν με σπόρους που φυτεύτηκαν στη γη, αλλά ποτέ δεν ποτίστηκαν για να βλαστήσουν.
Για ογδόντα ολόκληρα χρόνια τίποτα δεν γράφτηκε, τίποτα δεν ακούστηκε για το δράμα και την ιστορία των ανθρώπων, από την πλευρά του κράτους. Ας είναι καλά οι ιδιώτες, που έγραψαν και γράφουν. Τα αντάρτικα τραγούδια του Πόντου, σχεδόν χάθηκαν. Λίγοι θυμούνται τους εκατοντάδες δολοφονημένους Πόντιους διανοούμενους στην Αμάσεια, που κρέμασαν οι Τούρκοι το 1921. Η ελληνοτουρκική φιλία υπάρχει στη διπλωματία μόνο, γιατί δυστυχώς οι πάντα εχθροί μας Τούρκοι συνεχίζουν με μίσος να μας ενοχλούν. Φιλία στο παρόν και μέλλον ναι, λήθη όμως της βαρβαρότητάς τους, ποτέ.
Στα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης των Ελλήνων στην περιοχή, οι πρόσφυγες στον Καβαλάρη ήρθαν νωρίς, Ελληνες και Τούρκοι ζούσαν ακόμη μαζί. Όμως όχι πολύ μακριά από τον Καβαλάρη, ήταν ακόμη δύο χωριά, το Μένετλη και το Τούρπαλη. Τα χωριά αυτά τα εξουσίαζαν δύο Τούρκοι αγάδες και στα χρόνια που ακολούθησαν, μεταξύ Ελλάδος-Τουρκίας συμφωνήθηκε η ανταλλαγή των πληθυσμών. Οι εν λόγω όμως αγάδες δεν ήθελαν να φύγουν και με τους επιστάτες που είχαν στα κτήματά τους εξουσίαζαν περιοχές και από τα γύρω χωριά και όλην την περιοχή προς τη λίμνη Δοϊράνη.
Την κατάσταση αυτή δεν μπόρεσαν να την αντέξουν οι Ελληνες και χτυπήθηκαν με τους Τούρκους. Σκοτώθηκε ένας Τούρκος επιστάτης και εξαφανίσθηκε άλλος ένας. Τότε δημιουργήθηκε διπλωματικό επεισόδιο. Οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν τέσσερα-πέντα άτομα, που έμειναν στη φυλακή περίπου δύο χρόνια. (Βλέπεις, ευαίσθητες οι ελληνικές αρχές. Στην Τουρκία όμως, που σκότωναν δεκάδες χιλιάδες Ελληνες, οι Τούρκοι αμφιβάλλω αν οι τουρκικές αρχές τιμώρησαν έστω και έναν Τούρκο δολοφόνο-τον Κεμάλ και τους συνεργάτες του ή τον Τοπάλ Οσμάν).
Οι 'Ελληνες κάτοικοι ήρθαν στο χωριό σχεδόν ομαδικά, το φθινόπωρο του 1920. Έφυγαν από την περιοχή Τσάλκας της Ρωσίας, συγκεκριμένα από το Μπεστάς και άλλοι, μερικοί, από την Σάντα του Πόντου. Πρώτα αποβιβάσθηκαν στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης και ύστερα από έξι μήνες περίπου, σχεδόν ομαδικά, ήρθαν στον Καβαλάρη, που την εποχή εκείνη κατοικούνταν ακόμη από τους Τούρκους.
Οι πρώτες οικογένεις που ήρθαν το 1920 ήταν:
Ιωάννης Ακριτίδης και Ευθυμία
Κυριάκος Ακριτίδης και Σοφία
Νικόλαος Ακριτίδης και Ελένη
Γεώργιος Ακριτίδης και Ελένη
Ιάκωβος Ακριτίδης και Ελένη
Ηλίας Ακριτίδης και Παρέσα
Κυριάκος Ακριτίδης και Ελπίδα
Μαρία Ακριτίδου, χήρα με ένα παιδί
Συμεών Αλμανίδης και Μαρία
Σάρρα Αλμανίδου, χήρα με δύο παιδιά
Ιωάννης Αντωνιάδης και Ανατολή
Σουκάνα Ακριτίδου, χήρα με ένα παιδί
Σάββας Απουσίδης και Αναστασία
Κωνσταντίνος Απουσίδης και Νίνα
Χαράλαμπος Ασλανίδης και Αναστασία
Σάββας Ασλανίδης και Αρετή
Θεόδωρος Αγγελίδης και Αναστασία
Γεώργιος Αλίδης και Μαρία
Αλέξανδρος Αραπίδης και Αλεξάνδρα
Ιάκωβος Γεωργιάδης και Σημέλα
Γατίδου Σοφία, χήρα
Βλαδίμηρος Γιορπαλίδης και Ελισάβετ
Ιωάννης Δεμερτζίδης και Δέσποινα
Νικόλαος Ερμίδης και Κυριακή
Ιωάννης Ιωάννιδης και Νίνα
Αλέξανδρος Ιορδανίδης και Σοφία
Πελαγία Κωνσταντινίδου, χήρα με τρία παιδιά
Σάββας Κωνσταντινίδης και Βαρβάρα
Μιχαήλ Κωνσταντινίδης (Ομερ)
Συμεών Κωνσταντινίδης και Ολγα
Ιωάννης Κωνσταντινίδης και Ελισάβετ
Παναγιώτης Κωνσταντινίδης και Σουλτάνα
Σπυρίδων Κωνσταντινίδης και Κατίνα
Ισαάκ Κωνσταντινίδης και Μαρία
Φίλιππος Κωνσταντινίδης και Καλλιόπη
Στάθης Κωνσταντινίδης και Ελένη
Ιάκωβος Κωνσταντινίδης και Μαρία
Γεώργιος Κωνσταντινίδης και Σοφία
Σάββας Κωνσταντινίδης και Εύα
Αλεξανδρος Κωνσταντινίδης και Ελισάβετ
Νικόλαος Κωνσταντινίδης και Βαρβάρα
Αγάπη Κωνσταντινίδου, χήρα με δύο παιδιά
Κωνσταντίνος Κοτανίδης και Νίνα
Στέφανος Καραγκιοζίδης και Αλεξάνδρα
Αβραάμ Κιουπλεκίδης και Σοφία
Ηλίας Κελεσίδης και Παρθένα
Σταύρος Κοτρωνίδης και Αναστασία
Σάββας Λαλίδης και Ευδοκία
Κωνσταντίνος Λαλίδης και Ευγενία
Μιχαήλ Μουρατίδης (Ιερέας) και Θέκλα
Δημήτρης Μουρατίδης και Ελένη
Κωνσταντίνος Μουρατίδης και Ελένη
Βασίλης Μωυσίδης και Κανή
Λάζαρος Μωυσίδης και Αλεξάνδρα
Ιωάννης Μισαηλίδης και Ευδοκία
Μιχαήλ Μιχαηλίδης και Σάρρα
Κωνσταντίνος Ζανταρίδης
Ιωακείμ Παρασκευόπουλος και Σοφία
Αλέξης Παρασκευόπουλος και Αννα
Θεόδωρος Παρασκευόπουλος και Κισμίρη
Κατερίνα Παρασκευοπούλου, χήρα με τέσσερα παιδιά
Νικηφόρος Σταμπουλίδης και Γαρυφαλιά
Μιχαήλ Σταμπουλίδης και Κλεοπάτρα
Θεόδωρος Σταμπουλίδης και Ελένη
Πέτρος Σταμπουλίδης και Κατίνα
Αθανάσιος Σταμπουλίδης και Χαρίκλεια
Ισαάκ Σταμπουλίδης και Μαρία
Ιωάννης Σταμπουλίδης (Βαγγάς) και Κατίνα
Αλέξανδρος Σαρασίδης (Σάντρο) και Δάφνη
Στέφανος Σαρίδης και Σοφία
Ιωάννης Παρτσαλίδης και Αγγελική
Πόρτο (παρατσούκλι) Αναστάσιος
Μιχαήλ Φελεκίδης και Μελάνα
Νικόλας Φελεκίδης
Κλήμης Τσαμουρτσίδης και Μαρίκα
Ιωάννης Σιδηρόπουλος και Σοφία
Αντώνιος Χατζηγεωργίου και Αγγελική
Γεώργιος Φιραρίδης και Σωτηρία
Οι κάτοικοί του ήσαν οι πιο φημισμένοι χτίστες της εποχής εκείνης, Πόντιοι. Όλες οι εκκλησίες του λεκανοπεδίου των Μουριών είναι κτισμένες το 1930 απ’ αυτούς, με πέτρα. Το ίδιο και τα σχολεία και οι γέφυρες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου