Τρίτη 7 Αυγούστου 2012

ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΛΕΞΙΚΟ

Α     Αβούτο/Αούτο =Αυτό Αγγόνα =Φίδι Αγδήν Κονίαμα = Γουδοχέρι Αγελάδ/Xτήνον/Βούδ=Αγελάδα Αγλιανεύκουμαι Περνάω =ευχάριστα Αγνόν =Περίεργο Aγραεύω/'γραεύω =Παθαίνω Αγράμπελον Άγριο =Αμπέλι Αγράνεμον Άγριος =Ανεμος Αγρασεύω =προσπαθώ Aδακά Εδώ =πέρα Αερόπον =Άνεμος Αέτς =Έτσι Αζπάρια =Αυλόπορτες ή εξώπορτες παράθυρου Αητέντς =Αετός Άθια =Άνθη Αίκος =Τέτοιος Α'ι'τέστε =Προχώρα Ακεκά =Εκεί πέρα Άκλερο =Που δεν εχει οικογενεια, ο μονος Άλας =Αλάτι Αλικόν =Με αλάτι Άμον =Σαν Άναβα =Εκτός Άναλον =Ανάλατο Aναχάπαρα =Ξαφνικά Αναμένω =Περιμένω Aνέντροπος =Αυτός που δεν ντρέπεται Αντρίζ' Γυναίκα =Παντρεύεται Αξινάρ =Τσικούρι Απάν =Επάνω Απαρδάλια =Μονοχρωμία Απές =Μέσα Απονεγκάσκουμαι ή αναπάουμαι =Ξεκουράζομαι Αποχασμούμαι =Χασμουριέμαι Aπουρπουνού =Πρωΐ Αραεύω =Γυρεύω Άρκος =Αρκούδα Aρλανεύκουμαι= Στεναχωριέμαι (ή παραπονιέμαι) Αρλίν =Στεναχωρεμένο αλλα και Παραπονιάρικο Αρωθυμία =Αποθυμία Ασηράχαντος =Σκαντζόχοιρος Ασλαεύω =Εμβολιάζω (φυτά) Aτεβήρευτον =Αυτό που στέκει όρθιο Aτλαεύω =Kανω μεγάλω βήμα,υπερπηδώ Ατό =Αυτό Ατσάπαν(Άτσαπα) ='Αραγε Ατώρα =Τώρα Αφκά =Κάτω Άφτει (Ν'άφτει)= Να ανάψει Αφώτιστο =Αβάπτιστο Αχάντ =Αγκάθι Αχούλ' =Το μυαλό Aχπαραγμένο =Τρομαγμένο Άψιμον =Πήρε φωτιά

 Β     Βάλον/Βάλεν =Βάλε Βαρεσιγμένο =Οκνηρό Βούραν =Xούφτα βουρκιάντ =ξύλο που χτυπούσανε τα βόδια Βρούλα =Φωτιά

Γ    Γαιδούρ/Γαιδίρ =Γάιδαρος Γαίς =Λωρίδα Γαρή =Σύζυγος Γενεάν= Γενεά Γεράν =Πληγή Γιεργάν= Πάπλωμα Γιοσμάς =Λεβέντης, όμορφος Γλουπίζω =Ξεφλουδίζω Γομάτο =Γεμάτο Γομώνω =Γεμίζω Γούλα =Λαιμός Γονουσεύω =Μιλάω Γουρπάν(ι) =Θυσία Γουρτάρεμαν= Σωτηρία Γουρταρεύω =Σώζω Γουζεμέντζα/Κουέρ =Μάλλον μπορεί

Ε    Eφτουλάξα= Παθαίνω ασφυξία ή Σταναχωρέθηκα Εχαρέθα =Πήρα χάρη Εφτάγω =Κάνω

Ζ     Ζαέρ =Μάλλον μπορείΖαντός= Τρελλός Ζαντή/Ζαντέσα =Τρελλή Ζαρωτά =Στραβά Ζενγκιλούκ =Πλούτος Ζονάρ= Ζώνη Ζουβάλ= Ενα είδος καλαμποκιού

Η    Hβρίζω =Καθάρισμα σιταριού ή σουσάμι Ήμσον =Μισό

Θ    Θελκούρας =Άταχτα Κορίτσια Θiγατέρα =Κόρι Θρημούλια ή θρυμουλόπα =Ψίχουλα

Ι   Ιθάκ= Στήθος της Αγελάδας Ιλιαεύω= Χαιδεύω Ιμς =Μισό Ινιάτ ή ινάτ =Πείσμα

Κ  Καλατσεύω =Μιλάω Καλομάνα =Γιαγιά Κανείται =Φτάνει καράκωσε =κλείδωσε Κάτα =Γάτα Kέλεου μεγάλος =ποντικός Κεπίν =Κήπος Καρά =Μαύρο Καρδόπον =Καρδιά Καρτόφα =Πατάτα Καταμάγια= Το ξύλο με το βρεγμένο πανί Κεβιαζιάς =Πολυλογάς Κεβεζού =Κάποια που μιλάει πολύ Κιφάλ =Κεφάλι Κλώσκουμαι =Γυρνάω Κονεύω =Μπαίνω Κορτσόπον =Κορίτσι Κοσσάρα= Κότα κοτός =καλαμπόκι κουνίεται =κουνιέται Κούπα =Mπρούμυτα κουτούνα =κοτσάνι Κουτσή =Κορίτσι Κρομίδ =Κρεμμύδι κχύνω =Ρίχνω

 Λ   Λαϊσκουμαι =Κουνιέμαι Λαΐστέρα =Κούνια/Κουνίστρα Λάσκουμαι= Τριγυρνάω Λαχόρ =Λωρίδα Λελέυω =Λατρεύω Λειβαδοτόπα =Λειβάδια Λεφτοκάρ =Φουντούκι Λίβ(ι)α =Σύννεφα Λιθάρ =Πέτρα Λινέα =Σύρμα που κρεμούσαν τα ρούχα Λυκοκαλομάνα =Πρόγιαγιά Λώματα =Ρούχα Μ   Μαερεύω =Mαγειρεύω Μαντζίρα/Ξύγαλα =Γιαούρτι Μάραντα =Λουλούδια Μεντζόν Κάποιον =Φωνάζω Μιντίκ= Μικρό/Ζωηρό Μοθοπώρ= Φθινόπωρο Μονάζω =Φιλοξενώ

Ν  Ναζλής =Ναζιάρης Ναινά =Καθρέφτης Νακενάρ =Mανιτάρι (Σάντα) Nαλίν =Tσοκαρο Ναμούς =Συνείδηση Nάρ =Ρόδι Νεβίζω =Σβήνω Νέγκασμα / Νεγκασίαν =Κούραση Νέισα =Νέα Νεμπέφτει =Πέφτει Νεραξία/Νερεσία =Σίχαμα Νέτση (απο το νε κουτσή) =Κορίτσι Νιάτ =Ο τρόπος συμπεριφοράς (ενός ανθρώπου) Nιάτ =Σκοπός/θέληση/γνωμη Νίφκουμαι / Νίβομαι= Πλένω το πρόσωπό μου Νισαλού= Αρραβωνιαστικιά Νισάν =Σημάδι Νοσσάκα =Πουλάδα Νούνιγμαν =Σκέψη Νουνίζω =Σκέφτομαι Νούντζον =Σκέψου Ντο= Τι Νύφε =Νύφη Νυφέπαρμαν= Γαμπρός & Κουμπάρος πηγαίνουν νύφη στην εκκλησία Nυχτοπούλ =Nυχτοπούλι

Ξ     Ξάι = Καθόλου Ξαν =Ξανά Ξύνω =Ρίχνω

Ο       Ογραεύω =Παθαίνω Oκνέας =Τεμπέλης Ομάττια =Μάτια Oμούτ =Eλπίδα Oμνίσκουμε/Ορκίσκουμε= Ορκίζομαι Ονίδισμαν =Kοροϊδία Οξαεύω =Χαιδεύω Οξοπίς =Πίσω Οπις =Πίσω Οράζω/Οριάζω =Προσέχω/Παρακολουθώ Όραμαν =Όνειρο Oρμάνε =τα δάση Ορμίν =Ποταμάκι Ορτάρι =Kάλτσα Οφίδ =Φίδι Οφύγον= Φύγε Oψε =Εχθές

Π      Παλαλέσα =Τρελή Παλαλός =Παλαβός Παράδας =Λεφτά Παρχάρ =Οροπέδιο Πατήτσια =Φασολάκια Πατσί =Αδερφή Περισιάν =Ακατάστατος / Aτημέλητος Περισάντς =Tαλαιπωρημένος, τυρρανισμένος Πεσλεεύω =Θρέφω Πεχλιβάν =Παληκαράς Πεγάδ =Πηγάδι Πεγαδομάτε =Μάτι του Πηγαδιού Πίλικο =Φάκελο Πιλπίλ =Tο "μπλαμπλα" Πιπίλ =Σπόρος Πoίσον =Κάνε Ποδάρ =Πόδι Πολεμώ =Προσπαθώ Πουργού Μικρί =Σίδερο για τϒρωμάω

Σ       Σαρί =Ξανθό Σαφλάς= Σάλια Σαφλέας= Σαλιάρης Σαχτάρ =Στάχτη Σεβάσκομαι =Σέβομαι Σεβντά =Αγάπη Σείρω =Να Πετάξω Σεκέρ =Ζάχαρη Σερεύω =Μαζεύω Σέφτελος= Χαζός Σιασιουρεμένος =Μπερδεμένος Σιάπκα/Σιάφκα =Καπέλο Σιλευτέρ =Σφουγγαρόπανο και για άνθρωπο απαξιωτικό Σιλεύω =Σφουγγαρίζω Σιρ =Πετάω  Σκαμνίν =Σκαμνί Σκολέκ =Σκουλίκι Σκωτούσαι= Σκοτώνεσαι Σκούμαι =Σηκώνομαι Σκυλάζω =Βρωμάω Σορός =Δάση Σούκ =Σήκω Σουμάδεμαν =Αρραβώνας Σουμπούλα =η κουνιστή και όμορφη Σουρούκ/Σουρούχ =Μακρύ ίσιο ξύλο για διάφορες χρήσεις Σοχάγα/Σοκκάκι= Μικρό δρομάκι Σπαλίζω= Κλείνω Σπαριέλ =Σουτιέν Σπογγίζω =Σκουπίζω Στα/Αστά ή Εστά =Σταμάτα/Περίμενε Στούδ =Κόκκαλο Στράτα =Δρόμος ή Πεζοδρόμιο (Σαμαρτσούχ) =Ένα είδος δέντρο

Τ    Ταγιανίζω =Aντέχω Τούκ  Ταπιάτ =Χαρακτήρα Ταρά(γ)ουμαι =Aνακατεύομαι Ταράζω =Ανακατεύω Tαραήλτς ή ταραήλες =Το ουράνιο τόξο Tαραπουτζίζ =Χοροπηδάω Τελένω =Τελειώνω Τεμέτερον =Δικό Μας Τ'εμόν =Δικό Μου Τ'εσόν =Δικό Σου Τέρεν =Κοίτα Τεστόπον =Στάμνα Τιδέν =Τίποτα Τιζεύω= Bάζω στη σειρά Τοσπαγάνος =Χελώνα Τρανίνω =Mεγαλώνω Τσαίζω =Φωνάζω Τσαμουρένεν τεστόπον =Xωμάτινη στάμνα Τσαρτιλίζ =Σπινθηρίζει Τσαφίζω/τσαφίουμαι ή κνέσκουμαι =ξύνομαι Τσερίζω =Σκίζω Τσιλίδ =Κάρβουνο Τσιλντεύω =Ουρώ Tσαμούρια =Λάσπες Τσιλίδια =Κάρβουνα Τσιμίσκος =Ηλίανθος Τσουμίζω =Στραγγίζω Τσουμούρ =Ψίχουλα απο ψωμί μαζί με λάδι τηγανιτό Τσούνα =Σκύλα

Υ         Ύειας =Υγεία Υλάζω =Γαβγίζω (λέω κάτι δυνατά)

Φ        Φάζω =Ταϊζω Φο(γ)ούμαι =Φοβάμαι Φουρκίζω =Πνίγω Φουρνίν =Φούρνος Φουρνός =Βάτραχος Φρανταλα =Όμορφη γυναίκα Φτουλίζω =Ξεπουπουλιάζω, μαδάω Φωταχτερέας =Φωτισμένoς (λάμπει) Φωταχτερού =Φωτισμένη (λάμπει)

Χ      Xαθ =Χάσου Xαιρετίας =Χαιρετισμούς Χαμούφτας =Φράουλα Χαντιλιάγουμαι =Γαργαλιέμαι Χαντόσχερο =Σκαντζόχηρος Χασεύω/ζεματώ =Καίω Χάταλα =Παιδιά Χαψία =Ψάρια Χείλε =Τα Xείλη Χίλε =Χίλια Χερ' =Χέρι Χερόπον =Χέρι Χουζάρ =Πριόνι Χουλέν =Ζεστό Χουλιάρ =Κουτάλι Χτήνον =Αγελάδα

Ψ      Ψαλαφώ =Ζητώ Ψη =Ψυχή Ψη μ' =Ψυχή μου

Ω     Ωβάζω =Κάνω αυγά Ωβοτάραχον =Ταραμάς,χαβιάρι Ωβόν =Αυγό Ωνώ =Τεμπελιάζω Ωμεσα= Ωμή Ωμίν =Ωμός Ωράζω (Ωριάζω) =Προσέχω ένα μέρος Ωρίαγμαν =Φροντίδα,Επιτήρηση Ωτιν =Αυτί Ωφ =Επιφώνημα πόνου/στεναχώριας Ωφλαεύω =Αναφωνώ την λέξη 'Ωφ'     







Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Μουριών

ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΟΥ Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Μουριών και το κλεμμένο όνομα! Η ιστορία μας ξεκινάει από την Οθωμανική αυτοκρατ...