Κάτω Σούρμενα - Παλαιοχώρι.

  

  

  

Φωτογραφίες και κείμενο

Χρυσόστομος Αργυρόπουλος

Κάτω Σούρμενα - Παλαιοχώρι.

Το παλιό χωριό ήταν χτισμένο κάτω από τις υπώρειες του Μπέλλες, με την παλιά Τουρκική ονομασία Κουρπάτ’ς ή Γκιρμπάς (μανιτάρι στα Σλάβικα κατά τον Μουμουλίδη Γιώργο). Το μετονόμασαν οι πρόσφυγες “Κάτω Σούρμενα” το 1926 για να διακρίνεται από το χωριό “Ανω Σούρμενα”, λίγα μόλις χιλιόμετρα προς τα πρανή του Μπέλλες.
Τα Σούρμενα ήταν περιοχή του Πόντου απ’ όπου και κατάγονταν οι πρόσφυγες, όχι όλοι, γιατί υπάρχουν και από την Ορντού, το Μελέτι, την Κερασούντα, την Πάφρα.

Στην Ελλάδα ήρθαν στα 1923 ως πρόσφυγες.

Τους έφεραν στο παλιό χωριό, κατοίκησαν στα πετρόχτιστα κτίσματα που έμεναν άλλοτε Τούρκοι και Βούλγαροι και γρήγορα διαπίστωσαν ότι το μέρος ήταν πολύ υγιεινό με τα δέ­ντρα, το άφθονο νερό, που κρύο έτρεχε στα ρυάκια του χωριού, βγαλμένο μέσα από τα σπλάχνα του Μπέλλες. Κατοίκησαν λοιπόν στο χωριό-χτίζοντας σπίτια, εκκλησία και σχολείο- οι Πόντιοι πρόσφυγες κι έγιναν σε λίγο πολυάνθρωποι μέσα σ’ αυτό το υγιεινό περιβάλλον με τον καθαρό αέρα και το εξαίσιο κλίμα.

Το κλίμα το εκτίμησαν και άλλοι, κι έγιναν οι πλαγιές του Μπέλλες θέρετρα για πολλούς και ειδικότερα στα 1937 για τα παιδιά της ΕΟΝ (Εθνική Οργάνωση Νεολαίας), που σκαπανείες και φαλαγγίτες έστησαν καλύβες από σικαλοκαλαμιές και φτέρες, με αρχηγό το συντοπίτη του Σιδηροδρομικού Σταθμού των Μουριών Ιωάννη Γωνιάδη, δικηγόρο μετέπειτα του Κιλκίς και βουλευτή. Στα 1946 ο ιεροκήρυκας της Μητρόπολης Κιλκίς Χαρίτων Συμεωνίδης, αργότερα Μητροπολίτης, εγκατέστησε πάνω από το χωριό κατασκήνωση, στην αρχή με αντίσκηνα και καλύβες αχυρένιες και έπειτα με κτιριακές εγκαταστάσεις-δίπλα της έτρεχαν πλούσια τα νερά του Μπέλλες.

Η εκκλησία του χωριού ήταν στο όνομα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, με ιερέα τον παπα-Χαράλαμπο Παπαδόπουλο.

Στα 1935 οι δάσκαλοι που δίδαξαν στα παιδιά του δημοτικού σχολείου ήσαν ο Δημήτριος Μπουφίδης και ο Κωνσταντινίδης από το Κιλκίς.

Μετά την κατασκευή του σιδηροδρομικού σταθμού-στο σημερινό γνωστό σημείο-και μετά την αποξήρανση της γύρω περιοχής (τότε ήταν ένα απέραντο έλος) οι κάτοικοι του παλιού χωριού μετεγκαταστάθηκαν πλέον μόνιμα στην σημερινή περιοχή του Σ.Σ. Μουριών.

Θα πρέπει να γνωρίζετε, κατά τα αρχαία χρόνια οι λίμνες Δοϊράνη και Κερκίνη ήταν μία τεράστια ενιαία λίμνη. Η γύρω περιοχή ήταν ακατοίκητη λόγω των ελών. Οι ελάχιστοι κάτοικοι τότε ζούσαν στις παρυφές του Μπέλες και του Μαυροβουνίου και η κύρια ασχολία τους ήταν το ψάρεμα. Με την πάροδο των χρόνων και με την επίδραση κυρίως καταστροφικών σεισμών, τα νερά υποχώρησαν και έτσι δημιουργήθηκε η σημερινή γόνιμη ευρύτερη περιοχή του λεκανοπεδίου Μουριών.

Οι πρώτοι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στα 1924 στα Κάτω Σούρμεα, πρόσφυγες από τον Πόντο, ήσαν:

Γεώργιος Καπνόπουλος και Αναστασία
Χαράλαμπος Κοτακίδης και Μαρία
Στέφανος Παναγιωτίδης και Ευρώπη
Ανδρέας Παναγιωτίδης και Αννα
Χαράλαμπος Παναγιωτίδης και Αναστασία
Χαράλαμπος Παπαδόπουλος και Παρθένα
Στέφανος Γιματζίδης, ιερέας και η παπαδιά
Σταύρος Γιματζίδης και Ρουδάμα
Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος και Δέσποινα
Θεοχάρης Παπαδόπουλος και Μαρούλα
Κωνσταντίνος Μαυροκεφαλίδης και Σοφία
Αναστάσιος Παπαδόπουλος και Μαρούλα
Λάζαρος Γεωργιάδης και Γεσθημανή
Κωνσταντίνος Μακρίδης και Ζωή
Σάββας Μακρίδης και Δέσποινα
Χρήστος Μακρίδης και Ευρώπη
Σπύρος Ορφανίδης και Ολγα
Παναγιώτης Μανουσαρίδης και Αγάπη
Κωνσταντίνος Καπαλίδης και Ευτέρπη
Κωνσταντίνος Ακριτίδης και Ειρήνη
Θεοχάρης Ακριτίδης και Αρχοντούλα
Ελευθέριος Ηλιάδης και Σημέλα
Γεώργιος Ηλιάδης και Σοφία
Αχιλλέας Τσαναχτσίδης και Δέσποινα
Ιωάννης Σαββίδης και Σταυρούλα
Θεόδωρος Θεοδωρίδης και Βασιλική
Χρήστος Λευκίδης και Μαρία
Σάββας Ακριτίδης και Μάρθα
Δημήτριος Μάλγαρης και Φανή
Αχιλλέας Τατσίδης και Παρθένα
Θεόφιλος Ζερζελίδης και Μαρία
Θωμάς Ζερζελίδης και Ευρώπη
Χαράλαμπος Κουσαγιαννίδης και Σημέλα
Λάζαρος Σπυριδόπουλος και Δέσποινα
Γεώργιος Σιδηρόπουλος και Μαρία
Σάββας Χιονίδης και Δέσποινα
Λάζαρος Λαζαρίδης ή Μωυσίδης και Μελπομένη
Σταύρος Πουρσανίδης και Ειρήνη
Αριστείδης Ζουγκουρίδης και Ελπίδα
Χαράλαμπος Ζερζελίδης και Ρεβέκα
Πέτρος Σαραντίδης και Σημέλα
Αριστείδης Τσεσμετζίδης και Παναγιώτα
Σάββας Ευθυμιάδης και Ειρήνη
Τριαντάφυλλος Κουσαγιαννίδης και Παρθένα
Σάββας Στεφανίδης και Κλεώνα
Θεοχάρης Στεφανίδης και Αναστασία
Πολύκαρπος Ξανθόπουλος και Σημέλα
Κωνσταντίνος Αναστασιάδης
Γεώργιος Αναστασιάδης
Χαράλαμπος Γεωργιάδης και Ευρώπη-Αντωνία
Παναγιώτης Μανουσαρίδης και Όλγα